Hãy tưởng tượng anh chị là một nhà lãnh đạo không phải lúc nào cũng vội vã đưa ra câu trả lời, mà thay vào đó, khéo léo sử dụng những câu hỏi đúng đắn để khơi dậy tiềm năng ẩn giấu trong đội ngũ của mình. Đó chính là tinh hoa cốt lõi của cuốn sách “Leading with Questions: How Leaders Find the Right Solutions by Knowing What to Ask” – một tác phẩm kinh điển về quản lý và lãnh đạo, được viết bởi Michael J. Marquardt, vị giáo sư danh tiếng chuyên về học tập tổ chức và là người sáng lập Viện Hỏi đáp Toàn cầu (World Institute for Action Learning). Dựa trên các cuộc phỏng vấn sâu sắc với hơn 20 nhà lãnh đạo thành công từ những tập đoàn hàng đầu thế giới như DuPont, Nokia và Novartis, Marquardt đã thuyết phục chứng minh rằng câu hỏi không chỉ là một công cụ đơn thuần, mà thực sự là chìa khóa mở ra lối lãnh đạo hiệu quả hơn trong bối cảnh thế giới phức tạp và đầy biến động ngày nay.
Tại sao cuốn sách lại nhấn mạnh vào việc chuyển đổi từ phong cách “ra lệnh” sang “hỏi đáp”? Marquardt lập luận rằng nhiều nhà lãnh đạo thất bại chính vì họ quá tập trung vào việc đưa ra chỉ thị trực tiếp, dẫn đến đội ngũ trở nên thụ động, thiếu sáng tạo và dễ dàng mắc phải những sai lầm nghiêm trọng – giống như các thảm họa lịch sử mà ông đề cập, chẳng hạn vụ nổ tàu Challenger của NASA hay cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008, vốn bắt nguồn từ việc thiếu những câu hỏi kịp thời để thách thức hiện trạng. Thay vào đó, lãnh đạo bằng câu hỏi khuyến khích mọi người suy nghĩ sâu sắc hơn, chia sẻ ý tưởng tự do và tự mình tìm ra giải pháp tối ưu. Cuốn sách được cấu trúc rõ ràng thành ba phần chính, giúp người đọc dễ dàng nắm bắt và áp dụng.
Phần đầu tiên khám phá sức mạnh thực sự của câu hỏi, giải thích tại sao chúng thường bị bỏ qua trong các mô hình lãnh đạo truyền thống. Theo Marquardt, câu hỏi giúp xây dựng một văn hóa tổ chức nơi mọi thành viên cảm thấy an toàn để thách thức ý kiến, thúc đẩy quá trình học hỏi liên tục và từ đó cải thiện hiệu suất tổng thể. Chỉ một câu hỏi đơn giản như “Bạn nghĩ sao về điều này?” đã có thể mở ra những góc nhìn mới mẻ, thay vì một lệnh “Làm thế này đi” có thể dập tắt sự sáng tạo.
Sang phần thứ hai, tác giả đi sâu vào nghệ thuật đặt câu hỏi hiệu quả, phân tích lý do chúng ta thường ngại hỏi – từ nỗi sợ lộ điểm yếu, áp lực văn hóa đến thiếu kỹ năng cơ bản – và đưa ra cách khắc phục cụ thể. Marquardt phân loại câu hỏi thành hai loại chính: câu hỏi “mở” khuyến khích khám phá sâu (ví dụ: “Điều gì sẽ xảy ra nếu…?”) và câu hỏi “đóng” hạn chế hơn (như “Có phải không?”), đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nghe tích cực để biến câu hỏi thành công cụ thay đổi thực sự. Ông khẳng định rằng đặt câu hỏi đúng không chỉ giải quyết vấn đề trước mắt mà còn xây dựng lòng tin và động lực lâu dài cho đội ngũ.
Phần cuối cùng tập trung vào việc áp dụng thực tế, từ cấp độ quản lý cá nhân – như huấn luyện nhân viên qua những câu hỏi kiểu “Bạn cần gì để thành công?” – đến xây dựng đội ngũ và lập chiến lược tổ chức, chẳng hạn sử dụng câu hỏi để giải quyết xung đột hoặc hoạch định tương lai. Marquardt minh họa bằng các ví dụ sống động từ thực tế, như trường hợp của Chad Holliday từ DuPont, người đã dùng câu hỏi để thúc đẩy sáng tạo, dẫn đến những đột phá kinh doanh đáng kể. Qua đó, ông nhấn mạnh rằng cuốn sách không phải là lý thuyết suông mà đầy ắp ví dụ thực tiễn và dễ dàng áp dụng ngay.
Từ những phân tích này, Marquardt rút ra các bài học cốt lõi đáng chú ý: Đầu tiên, khuyến khích văn hóa hỏi đáp sẽ tạo nên một tổ chức nơi lãnh đạo không phải là “người biết tuốt” mà là “người khơi gợi”, giúp đội ngũ trở nên tự tin hơn, sáng tạo hơn và ít mắc lỗi hơn. Thứ hai, cần tránh bẫy của phong cách lãnh đạo độc đoán, vì nó có thể giết chết động lực, trong khi câu hỏi giúp trao quyền và xây dựng cam kết thực sự. Thứ ba, sách cung cấp các công cụ thực hành cụ thể, như danh sách câu hỏi mẫu cho các tình huống thường gặp – từ họp hành (“Chúng ta đang bỏ lỡ gì?”) đến đánh giá hiệu suất (“Bạn học được gì từ thất bại này?”) – giúp người đọc có thể áp dụng ngay lập tức. Cuối cùng, tác động lâu dài của cách tiếp cận này là nuôi dưỡng khả năng thích ứng cho tổ chức, đặc biệt hữu ích trong môi trường kinh doanh đầy biến động.
Tóm lại, “Leading with Questions” không chỉ dạy anh chị cách hỏi mà còn giúp thay đổi toàn bộ tư duy lãnh đạo: từ “tôi biết hết” sang “chúng ta cùng khám phá”. Nếu anh chị là một nhà lãnh đạo, quản lý hay đơn giản chỉ muốn cải thiện kỹ năng giao tiếp, đây chắc chắn là cuốn sách đáng đọc – nó sẽ biến câu hỏi thành “siêu năng lực” bị lãng quên, giúp anh chị lãnh đạo tốt hơn và xây dựng một tổ chức mạnh mẽ, bền vững hơn. Đọc nó, và anh chị sẽ thấy rằng những câu hỏi thông minh chính là nền tảng cho sự thành công thực sự!
Cảm ơn ACE đã theo dõi. Nếu thấy hữu ích, hãy lan tỏa đến đồng nghiệp và bạn bè để cùng nhau nâng tầm tư duy & phát triển bản thân cùng Shasu nhé. Giá trị chỉ lớn khi được trao đi ạ
Ngoài mảng dịch vụ tuyển dụng headhunter tại thị trường Việt Nam, Shasu thêm mảng tuyển dụng di trú, nhờ ACE lan tỏa đến ai cần biết các con đường định cư: https://news.shasu-group.com/2024/05/24/cac-con-duong-de-co-quoc-tich-my-canada-uc-chau-au-tro-thanh-cong-dan-toan-cau/
Contact us: zalo.me/3375386215881414131
